Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Sixto Rodriguez - Searching for Sugar Man


Όσο τσιμέντο και να ρίξει κάποιος, πάντα θα υπάρχει ένας σπόρος που θα ρουφήξει την ελάχιστη υγρασία και θα καταφέρει αργά να το ραγίσει. Κατά τον ίδιο τρόπο πάντα μια νότα ή ακόμα και ένας στίχος είναι ικανός να σπάσει τα δεσμά μιας πιο στυγερής δικτατορίας, ρουφώντας τις εναπομείναντες σταγόνες συνείδησης και ανθρωπιάς από τους ανθρώπους. Και πάντα για να ξυπνήσει την πραγματική φύση τους. Το ερώτημα είναι πάντα από που μπορεί να προήλθε αυτός ο σπόρος και πως βρέθηκε σε ένα συγκεκριμένο μέρος. Και αυτό, από την ανάγκη του ανθρώπου να εξηγεί τα γεγονότα, οδηγούσε στους μύθους. Όμως, οι ρίζες ενός μύθου, όπως είναι και σε ένα δέντρο, είναι ταπεινές, βρώμικες και πάντα αθέατες.
Πολλοί αναφέρουν ότι η ανθρώπινη φαντασία μπορεί να ξεπεράσει κατά πολύ την πραγματικότητα, αλλά η ίδια η ζωή μερικές φορές, όσες προλαβαίνουμε να μάθουμε, πλάθει ακόμα πιο φανταστικές ιστορίες. Και μια από αυτές είναι του Sixto Rodriguez ή Sixto Díaz Rodríguez και μερικές φορές είναι γνωστός και σαν Rodríguez, είτε Jesús Rodríguez, αν και η λέξη "γνωστός" αποκτά μια παράξενη ειρωνεία εδώ. Ο δημιουργός του rockumentary ή ντοκιμαντέρ ο Σουηδός Malik Bendjelloul κατέγραψε μια πραγματική ιστορία, που ακόμα και μεγάλοι λογοτέχνες δεν θα μπορούσαν να επινοήσουν. Αλλά πραγματικά, το πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους Searching for Sugar Man είναι ένα μανιφέστο για την δύναμη της μουσικής, αλλά και την άφθαρτη φύση της.
Ο λυρισμός του φιλμ, έχει μια απροσδιόριστη πηγή. Μπορεί να είναι η ίδια η ιστορία, είτε η ματιά του δημιουργού, αλλά ακόμα και η ίδια η μουσική, του μεξικάνικης καταγωγής, καλλιτέχνη. Από την άλλη, μπορεί να είναι η επιμονή του Stephen 'Sugar' Segerman και Craig Bartholomew Strydom, να ανακαλύψουν την αλήθεια πίσω από ένα μύθο. Αλλά και ο ίδιος μύθος δημιουργείται από από μια καρμική σύμπνοια κυνικής πραγματικότητας και λυρισμού, βγαλμένου από κάποια ξεχασμένη τραγωδία και πάντα με μια λύτρωση και απόδοση δικαιοσύνης στο τέλος της. Και αυτή είναι η ιστορία, του γεννημένου στις 10 Ιουλίου του 1942 και έκτου τέκνου της οικογένεια Rodriguez, εξ ου και το παράξενο όνομα Sixto, από το "Seex-toh".

Η περιγραφή και τα σχόλια πάνω στα συναισθήματα που δημιουργεί το ντοκιμαντέρ, αλλά και η ίδια η ζωή, αυτού του πραγματικά ασυνήθιστου καλλιτέχνη, θα μπορούσαν άνετα να γεμίσουν ένα βιβλίο. Κάθε φράση και κάθε στίχος, κάποιου τραγουδιού του, από τα οποία είναι γεμάτη όλη η ταινία και εναλλάσσονται αρμονικά με τις μαρτυρίες για την ζωή του, δημιουργώντας στον θεατή μια γεμάτη συναίσθημα πλάνη, κάπου ανάμεσα στην πραγματικότητα και κάποιο ασυνήθιστο σενάριο. Οι εικόνες του ηλιόλουστου Cape Town, που εναλλάσσονται με αυτές του χιονισμένου Detroit, συντελούν ακόμα περισσότερο σε αυτήν.
Η μοίρα, στην οποία αφέθηκε πλήρως ο μοναδικός αυτός καλλιτέχνης, με τον σχεδόν προφητικό στίχο, είχε διαφορετικά σχέδια για αυτόν. Ο λυρισμός του, που συναγωνίζεται αυτό του Bob Dylan, αποτελούσε μια ηλιαχτίδα για τους κατοίκους του σκοτεινού και σκληρού καθεστώτος του απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής, στην άλλη άκρη του κόσμου. Την ίδια στιγμή που ο ίδιος πάλευε με την ψυχρή και κυνική καθημερινότητα, ενός φαινομενικά ελεύθερου κόσμου. Παντελώς άγνωστος στην φιλόμουση Αμερική, κατακτούσε με μαθηματική πρόοδο τις καρδιές των εφήβων της Αφρικάνικης χώρας, που μεγαλώνοντας με τους στίχους του, αργότερα γινόταν η πρώτη γραμμή κρούσης, ενάντια στο πιο ρατσιστικό καθεστώς της μεταπολεμικής ιστορίας.
Πιο διάσημος και από τους Beatles, αλλά και τον ίδιο τον Elvis, ήταν απλά ένας μύθος σε αυτήν την χώρα. Κανένας δεν ήξερε τίποτα γι αυτόν, πέρα του ονόματός και αυτό όχι και ολόκληρο. Οι ιστορίες περί της αυτοκτονίας του πάνω στην σκηνή, είτε με αυτοπυρπολισμό, είτε με αυτοπυροβολισμό, ήταν πιο πιστευτές από την πραγματική ζωή του. Αλλά ο μύθος, δημιουργείται για να καταληφθεί αργότερα. Και αυτό έγινε με ανάγκη για αναζήτηση της αλήθειας, ενός μουσικού δημοσιογράφου και ενός ιδιοκτήτη δισκοπωλείου. Και ο μύθος, που βρισκόταν πίσω από τον ύμνο της επανάστασης της Νοτίου Αφρικής, "κάθε επανάσταση χρειάζεται έναν ύμνο και για μας ήταν το Cold Fact", μαρτυρά ο Craig Bartholomew σε κάποιο σημείο του ντοκιμαντέρ, έπρεπε να αποκαλυφθεί.......The mayor hides the crime rate/ council woman hesitates / Public gets irate but forget the vote date / Weatherman complaining, predicted sun, it's raining / Everyone's protesting, boyfriend keeps suggesting
Ίσως, η απόλυτη ένδειξη ελευθερίας ενός καλλιτέχνη, είναι να απαγορευτεί σε μια χώρα με αυταρχικό καθεστώς και ο Rodriguez το κατάφερε. Αλλά η ίδια απαγόρευση αυτή, ουσιαστικά ήταν το λάδι στην φωτιά της ελευθερίας που σιγόκαιγε σε αυτήν την χώρα. Και όσο λογοκρινόταν τα τραγούδια του, άλλο τόσο πουλούσαν, αν και η αναμετάδοσή τους ήταν απαγορευμένη. Ήταν η βασική έμπνευση για νέες μπάντες, που άρχισαν να ξεφυτρώνουν. Και όλα αυτά εν αγνοία του. Το κουβάρι μυστηρίου γύρω από το πρόσωπό του όμως, κάποια στιγμή άρχισε να ξετυλίγεται από μια τυχαία ερώτηση. Και η μοναδική άκρη αυτού του νήματος ήταν οι στίχοι των τραγουδιών. Εκεί, που κάθε τραγουδοποιός, κρύβει έξυπνα αυτά που τον τρομάζουν. Και οι φόβοι του έγιναν χνάρια στη σκόνη της λήθης, στην οποία βρισκόταν στην πατρίδα του.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ψηφιοποίηση του ήχου, δημιούργησαν νέα δεδομένα και μια ακόμα νίκη, ενάντια στην εκμετάλλευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Και τα εμπόδια δεν είναι παρά προσανάμματα στην φωτιά της αποκάλυψης της αλήθειας. Ένα site, μια φράση σε ένα κείμενο, για το δεύτερο COMING FROM REALITY άλμπουμ, που κυκλοφόρησε σε cd, ήταν να δημιουργήσουν την βάση για την αναγνώριση ενός μύθου. Και εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι, πίσω από το θάψιμο στην λήθη αυτού του τραγουδοποιού βρισκόταν κάποια βρώμικα παιχνίδια με χρήματα. Αλλά ένα τηλεφώνημα άρχισε να αποκαθιστά τα πράγματα.......
Ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ, δοσμένο με τρόπο που μπορεί εύκολα να συγκινήσει, αλλά και να αφυπνίσει το θεατή, προτρέποντάς τον να αναζητήσει την μουσική αυτού του καλλιτέχνη. Αλλά, όπου τελείωνε κάτι, άρχιζε κάτι καινούργιο και καλύτερα, ο καθένας μόνος του, να δει το ντοκιμαντέρ, πάντα με τις νότες του Sixto Rodriguez να τον συνοδεύουν..... εγώ απλά ..... I wonder how many times you've been had/ And I wonder how many plans have gone bad ..... I wonder about the love you can't find/ And I wonder about the loneliness that's mine/ I wonder how much going have you got........

"Ευχαριστώ που με κρατήσατε Ζωντανό......" έτσι ξεκίνησε η πρώτη του μεγάλη συναυλία..
Jacek Maniakowski

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου